Latarnie morskie Polski i świata
Latarnie morskie jako stałe orientacyjne znaki nawigacji to nieodłączny element nadmorskiego krajobrazu. Górujące nad otoczeniem budowle mają na celu wyznaczać linię brzegu, informować o mieliźnie, naprowadzać statki na bezpieczny kurs przy podejściu do portu. Łatwo rozpoznawalne i dostrzegalne dzięki wyrazistej barwie elewacji, nocą niosą światło żeglarzom, które niejednokrotnie ratuje im życie w niesprzyjających warunkach.
Obecnie, w dobie nawigacji satelitarnej, rola znaków morskich stała się poboczna, a funkcjonalność obiektów zaadoptowana została na potrzeby lotnictwa i radiotelefonii. Latarnie morskie, dzięki swej wyjątkowej, często zabytkowej architekturze, przekształcono w atrakcje turystyczne dostępne dla zwiedzających.
W literaturze i malarstwie latarnie morskie oraz ich misja wskazywania drogi poprzez oświetlanie niebezpiecznych ciemności, zawierają bogatą symbolikę przemijającego czasu, poszukiwania prawdy, czy ocalenia. Światło latarni podczas sztormu jest zwiastunek dobrej nadziei, obietnicą bezpiecznego dotarcia do brzegu. Niezwykle istotnym elementem tej metaforyki jest także profesja latarnika – jeden z pierwszych zawodów państwowych na świecie. W przeszłości zawód latarnika postrzegany był jako zajęcie wyjątkowo odpowiedzialne, ale i samotnicze. Latarnia morska, będąca miejscem stałego pobytu latarnika, ze względu na odizolowanie od codzienności, była swoistą pustelnią, w której praca wymierzała rytm życia. Zawód ten wymagał niezwykłego skupienia i nieomylności, a także kondycji, ze względu na specyfikę architektoniczną latarni. W wielu krajach pomyłki w nadawaniu sygnału i wszelkie przeoczenia były surowo karane, w tym karą pozbawienia wolności. Ze względu na wieloletnią separację od społeczeństwa, była to idealna profesja dla osób o mizantropijnym, ascetycznym usposobieniu. Aktualnie praca latarnika nie jest już tak wymagająca i powoli odchodzi w niepamięć, ze względu na zastosowanie nowoczesnych technologii, dzięki którym wiele latarni funkcjonuje bezzałogowo. W Polsce jednak, z racji wielowiekowej tradycji i szacunku, jakim darzy się latarnie morskie, zawód ten jest wciąż kultywowany.
Latarnie morskie – nieodzowne symbole regionów wybrzeża, jako wizytówka wieloletnich tradycji warte są więc upamiętnienia. Doskonałą do tego okazją jest wystawa obrazów „Latarnie morskie” z kolekcji „Barwy Śląsku”. Dzieła malarskie, jak pocztówka z wakacji przywołują malownicze krajobrazy, w których unikatowa architektura stanowi punkt centralny. Wystawa umożliwi odbiorcy nostalgiczną podróż wyobraźni do miejsc odosobnionych, otoczonych naturą,
w których światło ma niezwykłą wartość dodawania otuchy we mgle i ratunku przed śmiercią.
Malarz, podobnie jak latarnik, odosobniony w procesie twórczym, posługuje się barwą i jej rytmem, by stworzyć własny język znaków, nadać sygnał w przestrzeń. Być może nie uratuje swoim dziełem życia zbłąkanym wędrowcom, jednak poprzez wywoływanie wrażeń, jak serce latarni emitujące światło w nieprzenikniony mrok, rozjaśni czyjąś drogę, zainspiruje, umożliwi dostęp do prawdy – estetycznego piękna